Honden kunnen besmet zijn met verschillende parasieten, waaronder wormen. Besmettingen met de spoelworm (Latijns: Toxocara canis) komen het meeste voor. Larven van de spoelworm veroorzaken de zogenoemde Toxocara-infectie. Naast honden kunnen ook mensen en andere dieren, zoals katten, last krijgen van deze spoelwormen. Honden raken besmet door de opname van wormeieren. Dit gebeurt meestal door al snuffelend dingen met de bek vanaf de grond op te eten. Een andere, veel voorkomende manier waarop jonge honden besmet kunnen raken met spoelwormen is via het moederdier (teefje). De pups worden dan al in de baarmoeder besmet met spoelwormen en na de geboorte via de moedermelk. In beide gevallen is het resultaat hetzelfde: Volwassen wormen in de darmen van de hond kunnen massaal veel eitjes produceren die dan via de onlasting in de buitenwereld terechtkomen. Deze eitjes dringen door in de bodem en kunnen daar jarenlang infectieus blijven. 

Mensen, en vooral kinderen, besmetten zich door per ongeluk wormeitjes op te eten. Dit gebeurt hoofdzakelijk door contact met aarde waarin zich wormeitjes bevinden. Tijdens een uitgebreid recent onderzoek in de Britse stad Bristol werden in een gemiddeld stuk park van 1.5 bij 1.5 meter (het formaat van een picknick laken) zo’n 4000 Toxocara-eitjes gevonden. Kinderen spelen graag in zandbakken, tuinen, parken, etc. Tijdens het spelen stoppen zij vaak hun handjes in de grond en in hun mond, en slikken zo ongemerkt wormeitjes in. Ook in zandbakken vinden we vaak grote hoeveelheden wormeitjes terug, vooral als ze niet worden afgedekt. Jonge kinderen lopen daardoor het hoogste risico op besmetting met spoelwormen. Dit risico is aanzienlijk en wordt vaak onderschat. Een ongewassen vinger en/of beetje aarde of zand in de mond kan al een Toxocara-infectie veroorzaken. 

Je hond zal meestal niet al te veel last hebben van een spoelwormbesmetting, behalve indien hij met massaal veel eitjes/larven besmet is. Voor mensen is een besmetting potentieel veel gevaarlijker! De symptomen zijn vaak vaag en lastig te herkennen, maar wel ernstig. Om onszelf te beschermen, moeten we er dus voor zorgen dat onze honden zo weinig mogelijk de omgeving besmetten met spoelwormeitjes.

Een ziekte die van dier op mens kan worden overgedragen noemen we een zoönose. Als mensen spoelwormeieren binnenkrijgen, kunnen deze zich in het menselijk lichaam ontwikkelen tot larven die organen zoals de ogen, longen, lever of hersenen ernstig kunnen aantasten.

Voorbeelden van de aandoeningen die in verband worden gebracht met spoelworminfecties bij kinderen zijn:

·        Allergische reacties zoals astma, hoesten en eczeem

·        Epileptische aanvallen, vertraagde hersenontwikkeling, neurologische schade en gedragsafwijkingen, hoofdpijn

·        Ooginfectie met kans op verminderd of volledig verlies van het gezichtsvermogen

·        Buikpijn

Kinderen hebben 2 tot 3 keer zoveel kans op astma wanneer zij een Toxocara-infectie hebben opgelopen. Kinderartsen erkennen dit als een onderschat probleem die, gezien de potentiële ernstige gevolgen, veel meer aandacht zou moeten krijgen.

Dit is geen anti-honden boodschap. Honden zijn een verrijking van ons leven. Bovendien is een spoelworminfectie volledig te voorkomen. Wanneer honden in aanraking komen met kleine kinderen, of buiten komen op plekken waar veel kinderen zijn (tuin, park, straat etc.) is het zinvol ze maandelijks te ontwormen. Zo bescherm je niet alleen de hond zelf, maar ook de hele familie en je omgeving.

Belangrijke tips wat betreft de ontworming:

·        Controleer of het ontwormingsmiddel beschermt tegen Toxocara (spoelwormen)

·        Ontworm zowel de pups als het teefje allemaal en tegelijk

·        Begin pups al op vroege leeftijd te ontwormen

·        Ontworm maandelijks minstens tot de leeftijd van 12 maanden 

Vraag je dierenarts om advies.

Ontwormen is absoluut een belangrijke maar zeker niet de enige preventieve maatregel die genomen kan/moet worden om Toxocara-infectie tegen te gaan. In het artikel Spoelwormen: een gevaar voor de volksgezondheid  vind je nog tal van andere tips om besmettingen te voorkomen.

De ESCCAP (afkorting voor European Scientific Counsel Companion Animal Parasites) stelt richtlijnen op voor dierenartsen op het gebied van parasieten (inclusief de spoelworm). In de ESSCAP-richtlijn voor wormbestrijding staat letterlijk opgenomen:

“Een maandelijks behandelingsinterval wordt aanbevolen bij huisdieren in situaties met risico voor de volksgezondheid, zoals verblijf bij een familie met kleine kinderen waarbij het dier regelmatig in de tuin of elders buiten komt.”

Wat je wilt bereiken met ontworming is dat je de larven van de spoelworm doodt voordat ze eitjes kunnen gaan leggen in het lijf van de hond; die levenscyclus is 4 weken. Vandaar maandelijks ontwormen.

We hopen dat je dit artikel interessant vond en het duidelijk heeft gemaakt waarom maandelijks ontwormen van je hond zo ontzettend belangrijk is. Wacht niet langer en vraag er naar bij je dierenarts. 

Referenties

Prof. dr. W.M.C. van Aalderen, Toxocara spp. Welke risico’s lopen kinderen bij infectie?, Tijdschrift voor Diergeneeskunde (TvD), uitgave van KNMvD, editie februari 2020

Prof. P. Overgaauw, Toxocara-infecties bij mens en dier, Infectieziekten Bulletin, jaargang 29, nummer 2, februari 2018

S. Aghaei, Toxocara spp. infection and risk of childhood asthma: A systematic review and meta-analysis. Acta Tropica 182 (2018) 298–304

ESCCAP richtlijnen, wormbestrijding bij hond en kat. Richtlijn 1, tweede druk, juli 2009. www.esccap.eu

R. Nijsse et al. Toxocara canis in household dogs: prevalence, risk factors and owners’ attitude towards deworming. Parasitol Res (2015)

114:561–569.

A. Panova. Dog walking brings Toxocara eggs to people's homes. Veterinary Parasitology 262 (2018) 16–19

Jansen J, Van Knapen F, Schreurs M, Van Wijngaarden T. Toxocara ova in parks and sand-boxes in the city of Utrecht. Tijdschr Diergeneeskd 1993;118:611-4.

V.U.: Boehringer Ingelheim Animal Health Belgium SA - BE-PET-0050-2020 – 04/2020