Net als mensen en honden kunnen katten last krijgen van hun gewrichten. Je ziet katten nochtans zelden manken, want ze kunnen hun pijn heel goed verbergen. Het zijn onafhankelijke dieren die nooit geleerd hebben om te klagen. Als je problemen bij je kat wil detecteren, moet je haar gedrag dus aandachtig observeren. Om te weten of jouw kat chronische gewrichtspijn heeft, raden we je aan onze fiche "Tekenen van chronische pijn bij katten"
Jammer genoeg komt dit probleem vaker voor dan men denkt. Uit studies blijkt dat 9 op de 10 katten ouder dan 12 jaar aan artrose lijden1! De meest voorkomende vorm bij katten is de zogenaamde ‘primaire’ artrose, die ontstaat door slijtage van de gewrichten. Daarom neemt de prevalentie van deze ziekte toe met de leeftijd.
Om te kunnen begrijpen wat er bij artrose gebeurt, is het belangrijk om eerst de structuren te kennen waaruit een gezond gewricht is opgebouwd:
- Bot
- Kraakbeen: dankzij zijn gladde oppervlak beperkt kraakbeen de wrijving, bevordert het de mobiliteit en absorbeert het schokken.
- Subchondraal bot: het deel van het bot net onder het kraakbeen, waarin zich de zenuwuiteinden bevinden.
- Synoviaal membraan: zit rond het gewricht en produceert gewrichtsvloeistof dat het kraakbeen voedt en zorgt voor een goede smering van het gewricht.
Tot slot wordt het gewricht omgeven door ligamenten en spieren die bijdragen aan een goede stabiliteit van het gewricht.
Bij artrose treedt er een langzame en progressieve vernietiging van het gewrichtskraakbeen op. Als gevolg van de aandoening is het kraakbeen niet meer in staat om zijn rol als schokdemper naar behoren te vervullen en de druk die op het gewricht wordt uitgeoefend harmonieus te verdelen. Door deze verstoorde balans worden de zenuwuiteinden in het subchondrale bot geprikkeld, wat pijn veroorzaakt. Dit is niet de enige oorzaak van pijn: ook het gewrichtskapsel geraakt ontstoken en is zo mee verantwoordelijk voor het ongemak dat patiënten ondervinden.
Jammer genoeg is deze pathologie een vicieuze cirkel. Een kat die pijn lijdt, heeft de reflex om het aangetaste gewricht zo min mogelijk te belasten en verlegt haar gewicht daarom naar de andere gewrichten. Ze zal dus minder op de aangetaste poot steunen en daardoor de spieren van die poot minder gebruiken. Spieren en pezen verzwakken waardoor het gangwerk van de kat steeds onstabieler wordt en het kraakbeen steeds meer beschadigd raakt.
Artrose is een veelvoorkomende, maar grotendeels ondergediagnosticeerde pathologie bij katten, omdat ze als geen ander hun symptomen kunnen verbergen! Meestal merkt men enkel een verandering in het gedrag en de gewoontes van het dier op.
Welke vragen moet je je stellen?
- Is jouw kat nog steeds even actief of speelt ze minder dan voordien?
- Waarom heeft jouw kat het de laatste tijd moeilijk om op die hoge kast te springen, terwijl ze dat vroeger zo vaak deed?
- Geniet jouw kat van strelingen, of lijkt ze zich nu te ergeren als je haar aait of haar rug borstelt?
- Onderhoudt jouw kat haar vacht goed of loopt ze er onverzorgd bij?
- Is jouw kat zindelijk of plast ze soms naast de kattenbak?
Als jouw kat één of meer van deze signalen vertoont, kan het zijn dat ze last heeft van pijnlijke gewrichten. Bespreek dit met je dierenarts. Als eigenaar speel jij een cruciale rol voor het welzijn van jouw kat. Je kan haar op verschillende manieren helpen:
- Voorkom overgewicht: overgewicht verergert de situatie. Een aangepaste voeding (aangepaste hoeveelheden, minder vetten en tussendoortjes, enz.) of een speciaal dieet helpt jouw kat om weer een gezond gewicht te bereiken.
- Pas de omgeving aan: als jouw kat moeilijker springt, plaats dan bijvoorbeeld haar voedsel dicht bij de grond, of maak een stappensysteem zodat ze haar lievelingsplek kan bereiken. Plaats ook de kattenbak op een makkelijk te bereiken plaats.
- Stel samen met jouw dierenarts een gepaste behandeling op: De dierenarts kan ontstekingsremmende geneesmiddelen voorschrijven om de pijn onder controle te houden, of voedingssupplementen ter ondersteuning van de gewrichtsfunctie.
Vraag raad aan jouw dierenarts. Hij/zij kan advies geven over de maatregelen die je thuis kan nemen.
1. Hardie EM, Roe SC, Martin FR. Radiographic evidence of degenerative joint disease in geriatric cats: 100 cases (1994–1997). J Am Vet Med Assoc 2002; 220: 628–32.
V.U. : Boehringer Ingelheim Animal Health Belgium SA - BE-FEL-0006-2020 – 01/2020
