Kattenziekte, ook bekend als parvo of kattenpanleukopenie, is een zeer besmettelijke infectieziekte die wordt veroorzaakt door een uiterst resistent virus, het parvovirus. Het is een ernstige ziekte die katten op elke leeftijd kan treffen en waaraan meer dan 90 % van de kittens sterft¹. De overdracht gebeurt door direct contact tussen katten of indirect via besmette schoenen of kleding. Dit betekent dat ook binnenkatten een risico lopen.

Na de besmetting valt het virus onder andere de darmen en het immuunsysteem aan. Daardoor ontstaat een falen van het immuunsysteem die de deur opent voor bijkomende, nieuwe infecties. De acute variant, in de vorm van een ernstige maag-darminfectie, is de klassieke vorm. Meest voorkomende symptomen zijn:

• Bloederige diarree met een sterke en onaangename geur
• Ernstige uitdroging
• Koorts, lusteloos, vermageren, braken, buikpijn
• Plotse sterfte bij kittens kan op optreden, soms zelfs vóór de eerste klinische symptomen.

Dit zeer resistent virus kan maandenlang overleven in de natuur en is zelfs bestand tegen talrijke ontsmettingsmiddelen. Daarom is voorzichtigheid geboden voordat u een nieuw dier in huis haalt. Daarom is voorzichtigheid geboden voordat u een nieuw dier in huis haalt. Vraag raad aan uw dierenarts!

Het kattenleukemievirus is een virus dat vooral jonge katten treft. Dit virus tast het immuunsysteem aan, waardoor de kat gevoelig wordt voor terugkerende bijkomende infecties zoals ontsteking van de mond en het tandvlees (gingivo-stomatitis), waardoor de kat niet goed kan eten. Het is ook verantwoordelijk voor bloedarmoede en kan leiden tot bepaalde kankers van het bloed, de darmen of andere organen. Infectie vindt voornamelijk plaats via de neus en de mond (speeksel), dus door elkaar te verzorgen/likken, eetkommen of slaapplaatsen met elkaar te delen. Overdracht kan ook via  bloed en dus door beten bij bv vechten. De geschatte overlevingsduur voor een kat die blijvend geïnfecteerd is, bedraagt 3 jaar².  Alleen vroege vaccinatie en regelmatige herhalingen kunnen uw kat beschermen tegen dit virus.

Het herpesvirus is één van de twee vaakst voorkomende ziekteverwekkers die een rol spelen bij niesziekte bij katten. De overdracht vindt plaats door direct contact, d.w.z. van kat op kat, via de mond-, oog- of neusafscheidingen. Dit virus heeft een specifieke voorkeur voor de bovenste luchtwegen. De meest voorkomende symptomen zijn:

• Niezen
• Afscheidingen uit de neus en ogen
• Hoornvlieszweren in het oog
• Koorts
• Lusteloosheid
• In ernstige gevallen: longontsteking

Deze symptomen kunnen 7 tot 15 dagen aanhouden vooraleer er een immuunreactie ontstaat. Na genezing blijft het kattenherpesvirus, net zoals koortsblaasjes bij de mens, sluimerend (latent) aanwezig, wat betekent dat de overgrote meerderheid van de katten drager voor het leven wordt. Het virus kan dan opnieuw worden geactiveerd, bijvoorbeeld in geval van stress of een verminderde immuniteit.

Zelfs al voorkomt de vaccinatie de infectie niet, ze vermindert toch de ernst van de symptomen aanzienlijk en biedt zo dus een betere levenskwaliteit voor uw kat. 

Het calicivirus is, naast herpesvirus, de vaakst voorkomende ziekteverwekker die een rol speelt bij niesziekte bij katten. Dit virus verschilt van het hierboven besproken kattenherpesvirus, meer bepaald door zijn hoge variabiliteit. Er bestaan verschillende stammen in de kattenpopulatie. Het is dan ook begrijpelijk waarom bescherming tegen één stam slechts gedeeltelijk bescherming biedt tegen andere circulerende stammen. Het virus vermenigvuldigt zich vooral in het mondslijmvlies en het is dan ook daar dat we de belangrijkste letsels zien. Bij een acute infectie kan de algemene conditie van het dier ook ernstig worden aangetast. Vaak voorkomende symptomen zijn:

• Pijnlijke zweren in de mond en op de tong
• Tandvleesontsteking
• Ontsteking van de luchtpijp
• Niezen en snot
• Koorts, verminderde eetlust en lusteloosheid

Deze letsels zijn zeer pijnlijk voor het dier, waardoor het soms niet meer kan eten. De overdracht vindt meestal plaats door direct contact via afscheidingen uit neus, oogvocht of speeksel. Indirecte overdracht via de lucht, schoenen of kleding kan echter ook gebeuren. Daarom is vaccinatie, zelfs voor binnenkatten, essentieel. Ze maakt het mogelijk om de klinische symptomen aanzienlijk te verminderen, ook al voorkomt ze de infectie niet.

Chlamydophila felis is de derde meest voorkomende ziekteverwekker bij kattenniesziekte. Deze bacterie is verantwoordelijk voor ontsteking van de oogleden bij katten en treft vooral jonge katten of katten in groepen. Qua ziektebeeld zien we:

• Een rood oog (ontsteking van het slijmvlies van de oogleden)
• Oogafscheidingen (dichtzittende ogen)
• Koorts, verminderde eetlust en in sommige gevallen gewichtsverlies

Omdat deze bacterie iniet resistent is in de buitenwereld, vindt overdracht plaats door nauw contact met de oogafscheidingen van een besmet dier.

Net als bij het calicivirus en kattenherpes¹ voorkomt vaccinatie tegen Chlamydophila felis geen infectie, maar vermindert het de klinische symptomen aanzienlijk. Ze biedt dus een betere levenskwaliteit voor uw kat.

Rabiës is een ziekte die op mensen kan worden overgedragen, een zogenaamde zoönose, die meestal wordt overgedragen door de beet van een besmet dier. De eerste klinische symptomen kunnen maanden of zelfs jaren na de infectie optreden. Het ziektebeeld begint meestal met een gedragsverandering: agressiviteit, afwijkend miauwen of abnormale vermoeidheid. Rabiës kan in twee verschillende vormen voorkomen: de razende en de paralytische of verlammende vorm, gekenmerkt door verlamming van de spieren en meer specifiek die van de kaak. Ongeveer 90%³ van de katten met rabiës heeft de razende vorm. De dood treedt op tussen 1 en 10 dagen na de eerste symptomen. 

Ook al is rabiës momenteel uitgeroeid in België, toch blijft vaccinatie verplicht voor katten die naar het buitenland reizen. Dit moet minstens 21 dagen voor vertrek gebeuren en kan vanaf de leeftijd van 12 weken.

Als u van plan bent om op reis te gaan:

• Hou er dan rekening mee dat landen buiten de Europese Unie doorgaans slechts een geldigheidsduur van 1 jaar accepteren voor rabiësvaccinatie.
• Naast het paspoort is in een aantal derde landen een apart vaccinatiecertificaat en een gezondheidsattest vereist. U moet het correcte modelattest aanvragen bij de ambassade van het land van bestemming.
• Voor sommige landen is bepaling van antilichaam vereist. 

Aarzel niet om uw dierenarts om meer informatie te vragen. 

Schrijf je in en ontvang een terugbetaling van € 10 voor een vaccinatiecheck bij je dierenarts - klik hier

Bibliografie

1. ABCD, Panleucopénie féline, Août 2018 (http://www.abcdcatsvets.org)
2. Etienne Thiry, Virologie Clinique du chien et du chat, Le point vétérinaire, Coll. Virologie Clinique, 2002,95
3. ABDC, La rage chez le chat, Août 2014 (http://www.abcdcatsvets.org)